Persoonlijke gesprekken, grote namen en een warme terugblik: Dit was DvdL25

Dat was ‘m dan, de allerlaatste Dag van de Literatuur. We kijken terug op een prachtige dag, met een vol en divers programma, bijzondere gesprekken tussen auteurs en jongeren en heel veel leesplezier.

Het programma werd geopend door niemand minder dan Joost Oomen, Ellen Deckwitz en Lucky Fonz III. Ook Adriaan van Dis sloot aan als speciale gast. Van Dis was bij bijna elke Dag van de Literatuur aanwezig sinds de eerste editie in 1989. Van Dis: “Het is belangrijk dat je jonge mensen niet alleen met boeken kennis laat maken, maar dat je ze raakt en ze denken: ‘hé, dit gaat over mij.’” Lucky Fonz III, Oomen en Deckwitz wisselden elkaar af met prachtige, gepassioneerde voordrachten over vriendschap, liefde en pudding.

De rest van de dag verspreidden de 3000 jongeren zich door de gangen van De Doelen, onderweg naar onder andere toffe talkshows, inspirerende themagesprekken en workshops waarin ze hun eigen literaire stem ontdekten.

In de talkshows sprongen leerlingen in de rol van interviewers. Drie leerlingen ondervroegen Maartje Wortel, Tommy Wieringa en Bregje Hofstede. Een van de leerlingen vroeg aan Wortel wanneer ze het liefste schrijft. “Ik schrijf het liefste ’s ochtends vroeg,” antwoordde Wortel. “Als ik nog niet buiten ben geweest kan mijn fantasie het beste met mij mee. Als de buitenwereld teveel binnenkomt wordt het een stuk lastiger.”

Ook gingen auteurs met elkaar in gesprek over diverse thema’s, zoals hoe zij zich als schrijvers verhouden tot hun werk en tot bredere maatschappelijke onderwerpen. Ronald Giphart en Roxane van Iperen bespraken het thema ‘nieuwe werelden’ en spraken over hun relatie tot hun personages en hun boeken. Giphart vertelde over hoe hij ooit op de eerste rij moest kijken naar hoe zijn toenmalige vriendin als Julia moest zoenen met haar tegenspeelster Romeo, en hoe die scène in zijn boek eindigde. Vond het publiek dat dat vreemdgaan was? De meningen waren verdeeld.

Het Boek & Film-programma bood leerlingen een interessant kijkje in de wereld van boekverfilmingen. Auteurs en filmmakers bespraken het proces van verfilming. Zo sprak Lize Spit, auteur van Het Smelt, met scenarioschrijver Maarten Loix en actrice Rosa Marchant over de verfilming van Het Smelt. Loix: “Het is een dik boek waarin veel gedachtes en een innerlijke belevingswereld worden beschreven. In film kan je dat niet op dezelfde manier weergeven als in een boek, dus dan moet je dat anders oplossen.” Spit vond de vertaling daarvan passend: “Hoofdpersonage Eva in de film was wat actiever, sprak een groep mensen aan. Dat klopte goed bij het medium.”

Tijdens het Spoken word & Muziek-programma traden Manu & .Multibeat op met De Herontdekking van de Hemel. Het was een ware zoektocht naar de mogelijkheden en macht van taal, met sterke rap en muzikale begeleiding. Het Mensen Zeggen Dingen-programma bracht een diverse mengeling van voordrachten van o.a. spoken word-artiesten zoals Asmae Ammaddaou en Yentl van Stokkum. Alex Boogers vertelde hoe hij schrijver werd: “Eigenlijk wilde ik vechtsporter worden.” Toen hij na een heftig scooterongeluk in het ziekenhuis terecht kwam en een verpleegster hem een mintgroene typmachine bracht, was een schrijverscarrière geboren. Josh & Robs sloten het programma muzikaal af met een lekkere beat en rake teksten.

Ook volgden jongeren diverse workshops, zoals Creëer je eigen main character door Hendrik de Pecker, die uitlegde dat mensen graag naar personages kijken die zich ontwikkelen. Vervolgens gingen de leerlingen een eigen personage creëren aan de hand van vragen.

In kleinere ruimtes konden leerlingen in gesprek met auteurs. Arthur Japin vertelde over dat juist een buitenbeentje zijn je dwingt tot nieuwe dingen, een ander pad in je leven. “Mij heeft het gebracht dat ik ben gaan schrijven en mijn fantasie ben gaan gebruiken.”

Naast het hoofdprogramma was er een tof randprogramma. In de foyer konden bezoekers terecht voor een literaire tattoo, ontsnapten ze aan een literaire escaperoom, namen ze ritueel afscheid van een boek en lieten ze andere boeken signeren door hun favoriete auteurs. Ook konden ze een op maat gemaakt stukje poëzie over henzelf ontvangen, hun kennis van boeken en schrijvers testen, een stop motion gedicht creëren en het werk van illustratoren bekijken. Voor elke boekenliefhebber (in wording) wat wils!

Met deze laatste editie komt een einde aan een literatuurfestival dat door de jaren heen zo’n 75.000 leerlingen heeft bereikt en geïnspireerd tot leesplezier. Een dag vol verhalen, ontmoetingen en ontdekkingen—een waardig afscheid van een bijzonder evenement.